एभोकाडो खेती गर्ने तरिका-NepalAgroTourism

गृह पृष्ठ
लेखहरु
एभोकाडो खेती गर्ने तरिका

एभोकाडो खेती गर्ने तरिका

परिचय

एभोकार्डो (Avocado) लाई नेपालीमा घिउफल भनिन्छ। यो फल अमेरिकाको रैथाने भए पनि नेपालमा अहिले मात्र लोकप्रिय हुँदै गएको छ। यसमा प्रोटिन र स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक चिल्लो पदार्थ प्रशस्त हुन्छ भने कार्बोहाइड्रेट कम पाइने भएकाले स्वास्थ्यका लागि उत्कृष्ट मानिन्छ।

यसलाई पाउरोटीमा लगाएर, स्याण्डविच, सलाद, आइसक्रिम, मिल्कसेक तथा कस्मेटिक्समा प्रयोग गर्न सकिन्छ।

एभोकार्डोका प्रमुख जातहरू

इथिन्जर (Ettinger): बोक्रा हरियो, बीउ ठुलो, गुदी हल्का पहेंलो।
फ्युरेट (Fuerte): मेक्सिकन हाइब्रिड, बोक्रा हरियो र हल्का खस्रो।
ह्यास (Hass): चिसो सहन सक्ने, पाक्दा कालो हुने, बासनादार गुदी।
रिङ (Reed): फल ठुलो, गोलो, बोक्रा हरियो, नुनिलो माटो सहन सक्छ।
टोपाटोपा (Topatopa): रुटस्टकका लागि उपयुक्त, बीउ ठुलो, बोक्रा बाक्लो।

उपयुक्त हावापानी

तराई, भित्री मधेश, बेसी र मध्य पहाडमा खेती गर्न सकिन्छ।
६००–१५०० मि. सम्मको उचाइ उपयुक्त।

माटो

पी.एच. ५.७ (५.५–७ सम्म उपयुक्त)।
राम्रो निकास भएको दोमट माटो उत्कृष्ट हुन्छ।

प्रसारण (Propagation)

बीउबाट: बाहिरी बोक्रा हटाएर रोप्दा छिटो उम्रन्छ।
ग्राफ्टिङ्गबाट: बढी प्रभावकारी र गुणस्तरीय।
बीउलाई सुख्खा बालुवामा ५°C तापक्रममा भण्डारण गर्न सकिन्छ।

बिरुवा रोप्ने समय

असार–श्रावण

रोप्ने दूरी

लाइनदेखि लाइन: ८ मिटर
बोटदेखि बोट: ६ मिटर
करिब १० विरुवा प्रति रोपनी

मलखाद र सिँचाइ

बिरुवा रोप्दा: २० किलो कम्पोस्ट/खाडल
उमेरअनुसार कम्पोस्ट + NPK तालिका प्रयोग गर्ने (वर्ष १ देखि ७+ सम्म)।
सुख्खा मौसममा ७–१० दिनमा सिँचाइ आवश्यक।

फल टिप्ने समय

५–६ वर्षपछि फल दिन थाल्छ।
हरियो जात: गाढा हरियोबाट हल्का पहेंलो हुँदा टिप्ने।
बैजनी जात: बैजनीबाट रातो/कालो हुँदा टिप्ने।
टिपेपछि नै पाक्ने फल भएकाले बजार पठाउन उपयुक्त।

सम्भावित उत्पादन

१००–५०० फल प्रति बोट
१४–१५ टन प्रति हेक्टर
३००–७५० किलो प्रति रोपनी

बाली संरक्षण

कीरा

माइट्स: पातको रङ उड्छ → स्पायरोमैसिफेन छर्ने।
मिलिबग: फलमा चिपचिप → खनिज तेल छर्ने।
पात बेरुवा: पात बेर्छ → स्पायनोस्याड छर्ने।
कत्ले कीरा: पात/फूल खायो → इमिडाक्लोप्रीड छर्ने।

रोग

एन्थ्राक्नोज: फलमा दाग → कपर अक्सिक्लोराइड छर्ने।
जरा कुहिने रोग: जरा कालो → कार्बेन्डाजिम/मेटालाक्जिल प्रयोग गर्ने।
एभोकार्डो स्काब: फलमा धब्बा → कपर अक्सिक्लोराइड छर्ने।

निष्कर्ष

एभोकार्डो खेती नेपालका किसानका लागि नयाँ अवसर हो। उच्च पोषण मूल्य भएको यो फललाई तराईदेखि मध्यपहाडसम्म सजिलै खेती गर्न सकिन्छ। उचित जात छनोट, मलखाद, सिँचाइ, कीरा–रोग व्यवस्थापन र बजार व्यवस्थापन मिलाउन सके किसानले राम्रो आम्दानी गर्न सक्छन्।